Bij plaatsgebrek om een KG antenne te spannen kan men een invV antenne overwegen.
Een invV bv. voor 40m zal ook dienst kunnen doen op 15m, maar meestal wenst men ook nog op andere banden te werken.
Om op meerdere banden te kunnen werken zou men daarom een multidipool/invV kunnen monteren.
Een horizontale dipool voor de laagste frequentie met daaronder een InvV voor hogere banden is bv. mogelijk.
Maar het probleem dat zich daarbij stelt is dat wanneer elke dipool, apart opgesteld en perfect in resonantie, dit nadien niet meer zal zijn.
Ook twee InvV's boven elkaar is mogelijk.
En zelfs drie antennes boven elkaar is niet onmogelijk maar zal gegarandeerd veel regelwerk vragen.
Dit omdat al die antennes elkaar beïnvloeden en drie antennes te samen afstemmen is véél complexer dan "maar" twee stuks.
Zelfs wanneer er gemakkelijk aan alle uiteinden van de antennes kan gewerkt worden is men hier een hele tijd mee bezig.
En wanneer om de uiteinden te bereiken, er telkens klauter en loopwerk nodig is, zal er buiten het denkwerk ook een goede fysieke conditie noodzakelijk zijn..
Weer om reden dat verscheidene combinaties in het KG gebied niet zomaar eventjes kunnen worden opgesteld en afgestemd, kiezen we voor de experimenten meer "handelbare" frequenties:
een horizontale dipool antenne bij de 10m band, een InvV bij de 6m band en een InvV bij de FM band. Daarbij kan de houten plaat met de hoeken en de mini stroombalun weerom dienstig zijn.
Eerst elke apart opgestelde antenne uitmeten ( dus telkens is slechts één antenne opgesteld)
en daarna van de mogelijke combinaties de onderlinge beïnvloeding
bekijken.
Enkele van de vele (273)😅 meetresultaten:
Overzicht van enkele meetresultaten:
Verklaring van de aanduidingen:
HDIP = Horizontale dipool 4.26m lang
InvV voor 6m is deze onder de TAB "dipool, V en InvV"
InvV voor FM band = 2x 72cm onder 90°
Na het antennetype staat: de frequentie in MHz/VSWR / Impedantie in Ohm / S11 in dB
Conclusies:
Wanneer er onder de 10m dipool een 6m invV wordt geplaatst dan verlaagt de frequentie van de 10m dipool, deze antenne wordt dus langer. De 6m invV wordt daarentegen korter, haar eigen frequentie verhoogd.
Wanneer er onder de 10m dipool een FM band invV wordt geplaatst dan verlaagd de frequentie van de 10m dipool ook, maar wel in mindere mate dan veroorzaakt door de 6m invV. De FM invV wordt hier zelfs langer, de hoek tussen de antennes wordt te groot.(*)
Wanneer er onder de 6m invV een FM band invV wordt geplaatst is de invloed van deze laatste beperkt op de 6m invV. Daarentegen, door de kleinere hoek tussen beiden wordt de FM band invV nu serieus korter!
Wanneer onder de 10m dipool, de 6m invV en de FM invV worden geplaatst dan wordt de 10m dipool nog wat langer dan met de 6m invV alleen (deze verkorting is groter met 120° dan 90°). De 6m invV en de FM invV worden weerom korter dan solo.
Nota: De twee laatste metingen zijn dezelfde maar werden gedaan na een heropstelling.
Nogmaals ondervonden: het is onmogelijk om twee keer 100% dezelfde opstelling te maken. (**)
De twee meetresultaten zijn nog steeds vergelijkbaar voor de twee grootste antennes, de kleine gevoeligere FM antenne wijkt echter meer af.
Ondervonden: de korste antennelengte is véél kritischer dan de andere lengten.
nmm.:
Bij een multi dipool antenne wordt de LANGSTE antenne NOG LANGER en worden de KORTERE NOG KORTER.(*)
Bv. Een horizontale dipool voor 10m met daaronder een InvV 120° voor 6m.
De 6m dipool veranderen we van 180° (gestrekt) naar 20°.
De aangegeven hoek in de eerste kolom is dus enkel van toepassing op de invV voor 6m.
De frequentie waarden in de twee rechter kolommen zijn in MHz.
Wanneer de totale hoek veel kleiner wordt begint de lengte van de kortste dipool terug toe te nemen om verder dan weer te dalen en ook de verlenging van de langste dipool verkleint.
Voor een tripel dipool kunnen we links en rechts op 15° en op 30° de twee invV's spannen met nog steeds voorspelbare gedragingen bij het afstemmen. (*)
Bv. één gestrekte, één van 150° en één van 120°.
De invloed van de lange dipool op de korte is groter dan van de korte op de langere.
Monteer de langste dipool bovenaan, elke volgende daaronder is korter dan de vorige.
Wanneer er een langere dipool onderaan wordt toegevoegd moet de vorige terug verlengd worden, wat meestal moeilijk is. Ook haar voorganger moet nu terug afgestemd worden..
maw. beter niet doen...
Het is duidelijk dat wanneer men zo een multidipool wenst af te regelen, het geen goed idee om elke antenne apart te gaan doormeten en op lengte te knippen.
10m & 2m:
Hier zien we nog beter de grote invloed van de grote dipool op de kleinere.
Als de hoek van de InvV kleiner wordt dan 120° veranderen de frequenties niet verder.
De invV120° / 2m, solo midden in de band, 145MHz, werd bekomen met 90cm lange stijve Cu draad van 2.5mm diameter.
Om de 2m antenne samen met de 10m antenne af te regelen had de 2m antenne dus véél langer moeten zijn bij de aanvang, 145MHz was niet terug haalbaar..
Het zijn FM band antennes dewelke ik nog gekocht heb op een hambeurs van vriend Eric ON1AAG. Eric was een goede technicus die wist waarover hij sprak i.v.m. radiotechniek, maar is spijtig genoeg erg vroegtijdig naar de eeuwige ruisvelden vertrokken.
Gestrekte dipool voor 6m + invV voor 4m:
 | |
| Dipool 6m + InvV140° voor 4m |
 | |
| Dipool 6m + InvV120° voor 4m |
 |
| Dipool 6m + InvV90° voor 4m |
-bij hoeken tussen de dipolen van zowat 15° à 20° is de afregeling voorspelbaar(der).
-verhoogt een gestrekte dipool haar eigen frequentie door er een invV van te maken, als deze dan onder een langere dipool geplaatst wordt, zal ze nog korter worden wanneer de hoek 15 à 20 kleiner is. Bij een grotere hoek wordt haar gedrag onvoorspelbaar en is er bij inkorten een risico dat het de verkeerde kant uitgaat.
-is het best reeds alle dipolen te spannen alvorens met de afregeling van het geheel te beginnen.
-is de opgave om een drievoudige dipool af te regelen, enkel gewapend met een transceiver en een VSWR-meter, niet te onderschatten.
-is een VNWA hier zeker geen overbodige luxe.
-is het een goede instelling om voor het afregelen echt zijn tijd nemen en stilaan naar een aanvaardbaar resultaat toe te werken.
-is dat beschrijvingen van multidipool antennes met de nodige reserves moeten bekeken worden en deze enkel als een idee van de afmetingen kunnen dienen.(**)
Zie ook verder onder de TAB "Multidipool voor 4 & 6m"
73 Guido ON4APZ
